Ngày 17/2/1997, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 11/NĐ-CP về việc chia tách các huyện trong cả nước, trong đó huyện Kim Môn tách thành 2 huyện Kinh Môn và Kim Thành. Ngày 21/2/1997, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hải Dương ra Chỉ thị số 03-CT/TU về việc chia tách huyện Kim Môn, tái lập huyện Kinh Môn và huyện Kim Thành. Đúng 8 giờ sáng ngày 01/4/1997, Lễ chia tay và đón nhận được tổ chức trọng thể tại trụ sở Huyện uỷ Kinh Môn. Sự kiện này đã trở thành một dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển của thị xã Kỉnh Môn. Quyết định lịch sử đúng đắn đó đã mở ra một tương lai tươi sáng để Kinh Môn vững bước đi lên.

Huyện Kinh Môn được tái lập với diện tích 16.533 ha, gồm 24 xã và 1 thị trấn; tiếp giáp các trung tâm kinh tế lớn Hải Phòng, Quảng Ninh, có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú. Bên cạnh những điều kiện thuận lợi, những ngày đầu tái lập, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Kinh Môn đứng trước bao bộn bề khó khăn, thách thức. Kinh tế chưa phát triển, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn khó khăn, bởi hệ thống sông ngòi bao quanh, địa hình bị chia cắt, giao thông cách trở; nhiều cơ quan chưa có trụ sở làm việc, cán bộ công chức phải làm việc nhờ nhà dân; đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn.

Kế thừa và phát huy truyền thống lịch sử hào hùng của quê hương, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Kinh Môn luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, phát huy nội lực, khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế so sánh, tranh thủ ngoại lực, phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, đạt nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực.

 

Trong nhiều năm gần đây, Kinh Môn luôn là đơn vị có tốc độ trăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững tốp đầu của tỉnh. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hằng năm đạt 12,1%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh, theo đúng định hướng. Năm 2021, nông, lâm, thủy sản đạt 28,2%; công nghiệp, xây dựng đạt 44,5%; dịch vụ đạt 27,3%. Cơ cấu lao động trong các ngành kinh tế có sự chuyển dịch nhanh; năm 1997 lao động nông, lâm thuỷ sản chiếm 82,1% - công nghiệp xây dựng 7,6% - dịch vụ 10,3%; đến năm 2021 tương ứng là 26,3%-46,2%-27,5%. Thu ngân sách huyện năm 1997 đạt 10 tỷ 723 triệu đồng, năm 2021 đạt 1.150 tỷ 897 triệu đồng, tăng 115 lần so với năm 1997. Thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh qua các năm, đời sống của nhân dân được nâng cao. Năm 1997 đạt 5,47 triệu đồng/người/năm, đến năm 2021 tăng lên 72,5 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 13,2 lần so với năm 1997.

Sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới trở thành điểm sáng của tỉnh. Đồng đất Kinh Môn đã thực sự bừng tỉnh và khởi sắc, nhiều mô hình sản xuất hàng hóa theo hướng liên kết, chuỗi giá trị và các vùng sản xuất tập trung. Giá trị sản xuất nông lâm thuỷ sản năm 2021 đạt 1.706 tỷ đồng (năm 1997 chỉ đạt 705,7 tỷ đồng). Giá trị thu nhập bình quân trên 1ha canh tác năm 2021 đạt 265 triệu đồng. Thị xã cũng là địa phương có nhiều sản phẩm nông sản nổi tiếng, đạt tiêu chuẩn OCOP, thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam nhất của tỉnh. Chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu tiếp tục được quan tâm, đầu tư. Tháng 11/2017 Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới (là huyện nông thôn mới đầu tiên của tỉnh Hải Dương, về đích trước 3 năm so với Nghị quyết Đại hội đề ra). Đến năm 2021 có 3 xã đạt NTM nâng cao, 1 xã đạt NTM kiểu mẫu tốp đầu của tỉnh.

Kinh Môn là trọng điểm về công nghiệp của tỉnh Hải Dương. Giá trị sản xuất công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế (năm 1997 chiếm 69,19%, năm 2021 chiếm 85,18%), hằng năm đóng góp khoảng 30% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Sản phẩm công nghiệp năm 1997 chủ yếu là đá xây dựng, xi măng, vôi, quặng bô xít. Nếu như ngày đầu tái lập, số lượng công ty, doanh nghiệp chỉ đếm trên đầu ngón tay thì đến nay, thị xã có trên 1 nghìn doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp mở rộng dự án, đầu tư, nâng công suất, tăng sản lượng, như: Khu liên hợp gang thép Hòa Phát, Công ty Vicem xi măng Hoàng Thạch, Nhà máy nhiệt điện BOT Hải Dương, Tập đoàn Thành Công, Công ty TNHH Phú Tân, Công ty may Nam Lee.v.v....

Cầu Dinh được khánh thành năm 2021 kết nối giao thông liên hoàn giữa thị xã Kinh Môn với huyện Thuỷ Nguyên (Hải Phòng) - Nguồn ảnh: CLB Nhiếp ảnh Thuỷ Nguyên

Với phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm, từ nguồn ngân sách nhà nước và huy động đóng góp trong dân đã đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, hệ thống hạ tầng cơ sở được đầu tư nâng cấp từng bước hiện đại, đáp ứng kịp thời sản xuất và sinh hoạt của nhân dân cũng như công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của các cấp uỷ đảng chính quyền các cấp. 25 năm qua, được sự quan tâm của Tỉnh uỷ - HĐND – UBND tỉnh, sự nỗ lực của cấp uỷ, chính quyền địa phương, Kinh Môn đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng xây dựng các công trình trọng điểm: trụ sở làm việc của các cơ quan Đảng, chính quyền các cấp; đường giao thông; trường học; cơ sở y t ế; văn hoá…. Đặc biệt từ huyện đảo, đến nay thị xã Kinh Môn đã có 6 cây cầu kết nối vùng, động lực to lớn để thị xã tiếp tục phát triển. Dấu ấn về bước chuyển mình mạnh mẽ của quê hương Kinh Môn, ngày 15/3/2019 toàn huyện Kinh Môn được Bộ Xây dựng công nhận đạt tiêu chí đô thị Loại IV; Ngày 11/9/2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 768/NQ-UBTVQH14 về thành lập thị xã Kinh Môn và các phường, xã thuộc thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương.

Thực hiện đồng bộ việc gắn kết phát triển kinh tế với phát triển văn hóa; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị văn hóa. Quần thể di tích An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt; hệ thống văn bia Ma Nhai động Kính Chủ là bảo vật Quốc gia. Hoạt động văn nghệ, thể thao, thông tin truyền thông phục vụ kịp thời các nhiệm vụ chính trị và nhu cầu của nhân dân.

Lĩnh vực giáo dục đào tạo có nhiều tiến bộ vượt bậc; mạng lưới quy mô trường lớp ổn định và đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân trên địa bàn thị xã; Công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia được quan tâm thực hiện, duy trì 60/79 trường chuẩn quốc guia, đạt 75,9%. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm. Công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm, giảm nghèo và thực hiện chính sách an sinh xã hội đạt nhiều kết quả thiết thực; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 1,25%; thu nhập bình quân đầu người năm 2021 đạt 75,2 triệu đồng.

Công tác tôn giáo được quan tâm chỉ đạo, thực hiện; quốc phòng được củng cố và tăng cường; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững. Chất lượng thanh tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được nâng lên, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc trong nhân dân; không xảy ra khiếu kiện đông người trên địa bàn.

Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội tiếp tục được tăng cường đạt trong sạch vững mạnh. Ngày đầu tái lập, Đảng bộ huyện có trên 5000 đảng viên. Đến nay, Đảng bộ thị xã đã có trên 8000 đảng viên ở 61 Chi bộ Đảng. Hàng năm có 85,26% tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong đó có 21,15% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Với vị thế của thị xã trẻ, Đảng bộ thị xã Kinh Môn tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ lần thứ 25 nhiệm kỳ 2020-2025; Lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá 15 và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, lần đầu tiên toàn thị xã không có điểm phải tổ chức bầu cử thêm.

Sau nhiều năm phấn đấu, Kinh Môn đã cho thấy sức bật mới vùng đất lịch sử nơi cửa ngõ thành Đông. Sự nỗ lực ấy được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng những thành tích và phần thưởng cao quý: Năm 2017, Kinh Môn trở thành huyện nông thôn mới đầu tiên của Tỉnh Hải Dương; năm 2019 Kinh Môn đã có bước chuyển mình lịch sử khi trở thành thị xã và được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng Nhất.

Những ngày tháng 4 lịch sử đã trở thành niềm tự hào của cán bộ, đảng viên, quân và dân Kinh Môn. Thành tựu đạt được 25 năm tái lập là một mốc son, đánh dấu sự phấn đấu bền bỉ, ý chí vượt lên mọi thử thách, khó khăn; khẳng định thành tựu đổi mới của Đảng bộ, quân và dân thị xã Kinh Môn. Tạo ra động lực mới, niềm tin và khí thế mới để cán bộ, đảng viên và nhân dân thị xã đoàn kết vươn lên, giành nhiều thắng lợi trong chặng đường phía trước; quyết tâm xây dựng thị xã đạt tiêu chí đô thị loại III trước năm 2025, trở thành thành phố trước năm 2030, góp phần xây dựng với Đảng bộ tỉnh Hải Dương sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2035./.

Thu Xuân, Văn Học, Phồn Đức